Gmina Paszowice - paszowice.pl

Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża w Pogwizdowie
Wczesnogotycki kościół powstał prawdopodobnie w pierwszej połowie XIII wieku. Jest to budowla kamienna, orientowana, z prezbiterium zwróconym ku wschodowi, kaplicą ku południu i wieżą wznoszącą się od zachodu nad nawą. Do kościoła prowadzą dwa gotyckie portale z pocz. XIV wieku, jeden do nawy, drugi do kaplicy. Wyposażenie stanowią płyty nagrobne z piaskowca i epitafia dawnych właścicieli wewnątrz i na zewnątrz kościoła (rodziny von Schindel, Zettritz). W połowie XVI wieku kościół został przejęty przez protestantów, oddany katolikom w roku 1654. Pod koniec lat 90. XX wieku w kościele odkryto malowidła ścienne.

Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego

Kościół poewangelicki z roku 1741. Jednonawowy, prostokątny, zachowany jest barokowy ołtarz główny z elementami wyposażenia pochodzącymi z fundacji właścicieli dóbr von Loeschów (m.in. obraz ołtarzowy, ambona), wewnątrz znajduje się także szafa organowa. W roku 1796 w tym kościele ślub zawarł nieznany wówczas szerzej August Wilhelm von Gneisenau, późniejszy feldmarszałek pruski, który zabłysnął między innymi w bitwie pod Waterloo. Po 1945 roku kościół katolicki.

Cmentarz ewangelicki

Założony w 1885 r. na lekkim wzniesieniu naprzeciw kościoła ewangelickiego. Został wyposażony w dom przedpogrzebowy stojący przy murze. W centrum powstało noszące znamiona architektury neoromańskiej i neogotyckiej mauzoleum rodowe von Loeschów.

Pałac

o formach architektury wczesnego klasycyzmu, został wzniesiony ok. 1800 r. za sprawą Ernesta Wilhelma Nostitza w miejscu wcześniejszego renesansowego dworku, który spłonął w czasie pożaru. Była to prosta dwukondygnacyjna budowla na rzucie prostokąta o fasonie dziewięcioosiowej i elewacjach bocznych czteroosiowych. Całość nakryta była mansardowym dachem. W XIX w. dobudowano do fasady na zewnątrz podest szerokich schodów z zadaszeniem wspartym na czterech wysokich filarach. Pałac nieremontowany w drugiej poł. lat 70. XX wieku popadł w ruinę.

Park

Najstarsza część założenia parkowego położona była na północny zachód od pałacu. Znajdował się tam otoczony groblami rozległy staw gospodarczy, pełniący również funkcję stawu ozdobnego. Ok. 1874 r. parkowe założenia powiększono w kierunku południowym, gdzie łączyło się z lasem oraz ukształtowano otoczenia dwóch stawów gospodarczych po przeciwnej niż pałac stronie drogi w kierunku Bolkowa. Wykorzystując istniejące ogrody regularne i ogrody gospodarcze oraz tereny dworskie na wschód od dworu założono rozległy park krajobrazowy o rozbudowanym systemie wodnym, misternym układzie dróg (z południowej części parku wyprowadzono aleję do pobliskich Świn). Jego projektantem był Eduard Petzold, znany architekt krajobrazu. Na terenie zachowały się pozostałości parku pałacowego o powierzchni 9,5 ha. Przeważa w nim drzewostan rodzimy: lipy drobnolistne, dęby szypułkowe, ale są też rzadkie odmiany dębów. W okolicy rosną okazałe świerki pospolite – pomnik przyrody o obwodzie ok. 1,9 – 2,4 m., a pomnikowa topola czarna rośnie na wschodzie wsi.