.jpg)
Aura poprawia się, jest coraz cieplej, a to nastraja do częstszych wypraw poza domowe pielesze. Entuzjastom roślin nie trzeba przedstawiać jednych z piękniejszych roślin - storczyków. To bardzo liczna gatunkowo grupa roślin. Występują w prawie każdym środowisku - oprócz lodowców i na wszystkich kontynentach - oprócz Antarktydy.
Poza znanymi chyba wszystkim gatunkami i odmianami roślin pokojowych czy wanilii - której strączki z nasionami zna chyba każdy, szczególnie interesujące są gatunki występujące dziko. Także w Polsce i to w naszych okolicach.
Ponieważ rośliny te wykazują duże zróżnicowanie co do typów siedlisk, możemy je znaleźć w lasach, gdzie niektóre preferują drzewostany bardziej prześwietlone - np. kruszczyk szerokolistny, inne - bardziej cieniste (pasożytujący na grzybach gnieźnik leśny). Są i storczyki występujące na łąkach - szczególnie tych bardziej uwilgotnionych - np. gułka długoostrogowa, kukułka plamista.
Pogórze Kaczawskie daje możliwość obserwowania tych pięknych roślin. Są dość rzadkie, ale spotkać je możemy także na terenie Parku Krajobrazowego Chełmy. Łąki, ciepłe buczyny storczykowe, zbiorowiska leśne na podłożu skał wulkanicznych. To okolice Nowej Wsi Wielkiej, Nowej Wsi Małej, Jastrowca, Muchowa, Siedmicy... ale nie tylko - wystarczy ruszyć w teren.
Z rodziną storczykowatych wiąże się wiele ciekawostek. Między innymi to, że wspomniany już gnieźnik leśny jest rośliną cudzożywną. Nie posiada chlorofilu i pasożytuje na grzybach. Zakwita około dziewiątego roku swego życia, którego zresztą większą część spędza pod ziemią.
Równie ciekawym gatunkiem jest kruszczyk szerokolistny, który to w składzie swego nektaru zawiera substancje działające „narkotycznie“ na zapylacze - głównie dzikie pszczołowate, powodując spowolnienie ich ruchów, a tym samym zwiększając szansę na dokładne zapylenie.
Pamiętajmy jednak o najważniejszym - storczykowate w Polsce znajdują się pod ochroną. Nie wolno ich zrywać, wykopywać, a to niestety dość częste zachowanie nieodpowiedzialnych ludzi. Rośliny te i tak nie mają łatwo. Prócz zagrożeń bezpośrednio z rąk amatorów ich piękna, niebezpieczeństwem dla ich istnienia są przekształcenia siedlisk nieleśnych - odwadnianie i degradacja wilgotnych łąk, sukcesja leśna (zarastanie terenów otwartych przez drzewa i krzewy), a w lasach - przebudowa drzewostanów (nasadzenia jednogatunkowe - zwłaszcza drzew iglastych) czy niszczenie runa w trakcie zrywki.
Podziwiajmy te piękne rośliny, poznawajmy je i chrońmy. Dla nas i dla następnych pokoleń.
Na zdjęciach: wśród siedmiu gatunków storczyków stwierdzonych w okolicy Nowej Wsi Wielkiej (Storczykowe Wzgórze) znajdują się kukułka bzowa, buławnik mieczolistny i podkolan biały.
